Men lijdt het meeste door het lijden wat men vreest. Da’s waar. Maar men lijdt óók doordat de realiteit niet in één lijn ligt met de verwachting. En dat is waar deze intentie overgaat.
We willen allemaal iets. Als we naar de yogales komen, dan willen we ontspannen. Als we naar de supermarkt gaan, dan willen we kopen wat we van plan waren om te eten die dag. Als we een nieuwe internet aansluiting hebben aangeschaft dan willen we dat het werkt. We willen gezond zijn. We willen een fijne dag hebben. Niks aparts allemaal.
We verwachten maar al te vaak dat de uitkomst zal zijn zoals we willen dat hij is. Dat is op zich ook niet erg. Natuurlijk mag je ergens vanuit gaan. Werkt wel zo handig en praktisch. Maar als de uitkomst anders is, dan geeft ons dat vaak een naar gevoel.
Voorbeeld: We doen iets voor een ander. En we verwachten een “dank je wel”. Want dat geeft ons een goed gevoel. En als we geen bedankje krijgen, dan krijgen we toch een knauwtje in ons lijf. Nou zeg! Er kan niet eens een bedankje af.
De eerste “regel” van het boedhisme is dat “er lijden is”.
Dit lijden hoeft niet altijd een groot lijden te zijn. Het zijn juist al die kleine irritaties die ons, vaak onbewust, doen lijden. We moeten net te lang wachten in de rij. Iets wat in de uitverkoop was, was helaas gisteren afgelopen. Die auto voor ons schiet niet op. We hebben weer geen wifi. De yogales is voller dan we prettig vinden. We kunnen niet alles meedoen wat de yogadocent ons voordoet of leert. Moet je maar eens opletten, hoevaak we dit kleine lijden ervaren op een dag.
En al dat kleine lijden, komt voort uit het feit dat de realiteit niet in lijn ligt met onze verwachting.
Mogen we dan niets verwachten? Is dat dan de les? Mogen we niks meer verlangen? Alsjeblieft wel zeg. Er is niets mis met verwachtingen hebben. Wat ik al zei: wel zo praktisch. En verlangens: dat is wat ons drijft! We verlangen gezond te zijn en dat drijft ons naar de yogales. We verlangen naar een beter leven en we switchen van baan. Verlangens kunnen ook al motor dienen. Onze drijfveer! Dat wat ons beweegt. Dat wat ons doet leven!
Alleen het “probleem” begint bij het vastzitten aan ons verlangen / verwachting. Het gehecht zijn aan de uitkomst.
Probeer dit even tot je door te laten dringen. We verwachten iets ( niks mis mee), we krijgen het niet, het lukt niet en we zijn daarover teleurgesteld. We hadden het moeten krijgen. Deze gevoelens zijn het “kleine lijden”. En dat dan 100 x per dag.
Het “grote lijden” zoals bijvoorbeeld verdriet en angst is van een heel ander kaliber.
We mogen verwachtingen hebben. We mogen verlangens hebben. Maar het gaat om het loslaten van de uitkomst van onze verwachting; dat is de les. Het niet gehecht zijn aan de uitkomst van wat we verwachten: dat is de oefening. Een hele les, waar we allemaal ons hele leven mee kunnen oefenen. We hoeven dit echt nooit helemaal te kunnen. Dan zouden we een verlicht mens zijn. Maar we mogen het wel oefenen. En steeds meer bewust zijn van onze gehechtheid aan onze verwachtingen. Dat betekent niet dat we na een teleurstelling we deze gevoelens niet mogen hebben, of dat we die moeten bagataliseren. Bagataliseer nooit je gevoelens.
Maar hoe oefenen we dit dan wel?
Alleen herkennen hoe dit proces werkt is al genoeg. Zien wat er gebeurt. En dan daarover niet oordelen. Bekijk met compassie hoe dit werkt. Meer is niet nodig. Als we ons daar steeds meer bewust van zijn, dat steeds een beetje oefenen en leren zien, dan kunnen we steeds een beetje meer afgestemd zijn op de situatie, op de realiteit. En afgestemd zijn om de realiteit: dat verlicht het lijden.
